Wykres kołowy

Wykres kołowy jest przydatny w sytuacji, gdy chcemy porównać między sobą poszczególne elementy tworzące całość. Może on wyświetlać wyłącznie dane należące do jednej serii, gdzie każda z jej wartości musi być dodatnia.

Wykresy kołowe są najbardziej efektywne w sytuacji gdy masz do dyspozycji niewielką liczbę danych. Standardowy wykres kołowy powinien używać co najmniej dwóch i nie więcej niż sześciu wycinków, ponieważ ze zbyt dużą ich ilością mógłby być trudny do zinterpretowania.

Podział wykresów kołowych

Wykresy kołowe możemy podzielić na następujące typy:

Kołowy

Najbardziej standardowy i najczęściej spotykany typ wykresu kołowego. Jest to wykres 2-W (dwuwymiarowy).

Kołowy 3-W

Jest to wykres kołowy ukazany z odpowiednią perspektywą. Masz tu dostęp do dodatkowych narzędzi za pomocą których możesz kontrolować takie rzeczy jak na przykład nachylenie wykresu, co jest niedostępne w standardowym wykresie 2-W.

Kołowy kołowego i słupkowy kołowego

Gdy wykres posiada wiele małych części, może nam zależeć na tym aby zostały one ukazane na drugim wykresie, będącym wycinkiem tego pierwszego.

Pierścieniowy

Jeżeli masz więcej niż jedną serię danych to możesz użyć tego typu wykresu.

Tworzenie wykresu

Przed wstawieniem nowego wykresu zaznacz dane z tabeli. W tym wypadku będą to komórki od B2 do C6.

Przejdź do WSTAWIANIE >> Wykresy >> Wstaw wykres kołowy lub pierścieniowy i kliknij pierwszą pozycję, czyli Standardowy wykres kołowy.

Spójrz na nowo stworzony wykres kołowy. Posiada on legendę, natomiast nie posiada etykiet. Domyślnie pierwsza część wykresu zaczyna się na pozycji godziny 12, a kolejne „kawałki” pojawiają się na wykresie zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

Formatowanie wykresu

Dodaj do wykresu etykiety danych. Aby się do nich dostać, kliknij wykres, a następnie pierwszą z trzech ikonek, które znajdują się po prawej stronie wykresu. Pojawi się menu, gdzie oprócz odznaczania i zaznaczania elementów na wykresie możesz dodatkowo kliknąć na strzałkę po prawej stronie i wybrać miejsce położenia  elementu.

W przypadku etykiet, cztery pierwsze pozycje oznaczają miejsca, w których mają się znajdować informacje odnośnie danego elementu, natomiast piąta pozycja, czyli Objaśnienie danych wyświetla informacje zupełnie inaczej niż pozostałe.

Dzięki temu, że przy każdej wartości znajduje się dodatkowo nazwa kategorii, legenda nie będzie już nam potrzebna, więc możemy ją już usunąć, ponieważ nie ma sensu, aby te informacje się dublowały.

Załóżmy, że chcesz aby w etykiecie nie pojawiały się wartości procentowe, lecz te, które są wpisane do tabeli. Wybierz więc przycisk Więcej opcji…, a Twoim oczom ukaże się menu Opcje etykiet.

Odznacz Wartość procentową, a następnie zaznacz Wartość. Da to następujący efekt:

Obracanie wykresu

Istnieje spór na temat tego czy warto obracać wykres kołowy. Wiele osób uważa, że pierwszy plaster powinien zawsze rozpoczynać się na godzinie 12, a kolejne wycinki powinny pojawiać się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Jednak dobrą metodą, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z dużą ilością małych części jest rozpoczęcie wyświetlania nie na godzinie 12, a na godzinie 3, zaczynając od najmniejszych części. Dzięki temu mamy dużo miejsca na etykiety danych i dzięki temu nie będą one wtedy zachodziły jedna na drugą.

Pokażę to na poniższym przykładzie. Zawiera on masę i średnicę wszystkich planet układu słonecznego.

Zaznacz tym razem nazwy planet, a następnie trzymając wciśnięty klawisz Ctrl zaznacz masy. Wstaw wykres kołowy. Po jego stworzeniu zaznacz w ikonce elementy wykresu etykiety danych.

Jak łatwo zauważyć planety o najmniejszej masie otrzymują najmniejsze części wykresu, dlatego jak pisałem wcześniej dobrze będzie odwrócić wykres o 90 stopni zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.

Kliknij więc na wykresie, aby go zaznaczyć, a następnie wybierz opcję Formatuj serię danych…

Kąt pierwszego wycinka ustaw na 90 stopni. Jeśli część z etykiet się na siebie nachodzą, chwyć je i umieść w odpowiedniej pozycji.

Zauważ że w tym przypadku masy Marsa i Merkurego są mniejsze niż przestrzenie między wycinkami poszczególnych części wykresu. Możesz to zmienić wybierając inny styl wykresu w NARZĘDZIA GŁÓWNE >> PROJEKTOWANIE >> Style wykresu.

Teraz, jeżeli się dobrze przypatrzysz to będziesz mógł dostrzec wycinki dla obu tych planet.

Rozbicie wykresu

Pierwsze kliknięcie na wykresie zaznacza jego wszystkie wycinki. Jeśli teraz będziesz przesuwał myszką na zewnątrz wykresu to wszystkie te wycinki będą się od siebie oddalać.

Jeśli chcesz wyciągnąć tylko jeden element wykresu, kliknij go, odczekaj chwilę, a następnie zacznij przeciągać na zewnątrz wykresu.

Aby mieć większą kontrolę nad odległością między poszczególnymi elementami, kliknij wykres lub pojedynczy wycinek, a następnie prawym przyciskiem myszy wybierz pozycję Formatuj serię danych…. Znajdziesz tu pozycję Rozbicie wykresu kołowego.

Odległość od środka możesz ustawić między 0% a 400%.

Wykresy 3-W

Aby zmienić wykres 2-W na 3-W przejdź do NARZĘDZIA WYKRESÓW >> PROJEKTOWANIE >> Typ >> Zmień typ wykresu, a następnie wybierz kołowy 3-W.

Wykresy 3-W mają tę przewagę nad wykresami 2-W, że możesz ustawić tu dodatkowo kilka opcji. Jedna z nich to kąt nachylenia. Aby się do niej dostać, kliknij prawym przyciskiem myszy na wykresie, a następnie wybierz Obrót 3-W. Kąt nachylenia, czyli Obrót wokół osi Y domyślnie wynosi 30 stopni. Możesz go ustawić między 0 a 90 stopni, gdzie 90 stopni to widok z góry.

Nie polecam ustawiać perspektywy, ponieważ może to sprawić, że będzie ciężko odróżnić wielkości poszczególnych wycinków.

Wykres kołowy kołowego i słupkowy kołowego

W sytuacji gdy masz do czynienia z grupą małych, ledwie widocznych wycinków wykresu kołowego, a zależy Ci na tym aby ich wartości były wyraźnie na nim przedstawione, dobrą metodą może okazać się wykres kołowy kołowego lub słupkowy kołowego. Działają one w ten sposób, że ustalone przez Ciebie fragmenty mogą być wyświetlone w dodatkowym wykresie kołowym (lub słupkowym), który jest wycinkiem fragmentu pierwszego wykresu.

W poprzednim przykładzie planety takie jak Ziemia, Wenus, Mars i Merkury zajmowały mały wycinek koła. Dlatego te właśnie planety dobrze by było przedstawić w odrębnym wykresie, aby mieć dobrze widoczne zależności między poszczególnymi planetami.

Aby to zrobić, najpierw należy kliknąć prawym przyciskiem myszy na wykresie i wybrać pozycję Zmień typ wykresu seryjnego….

Spowoduje to powstanie następującego wykresu.

Nie jest to jednak to czego oczekiwaliśmy, ponieważ w skład weszły nie te planety co potrzeba. Miał to być mały wycinek, a w drugim wykresie znalazła się ponad połowa pierwszego.

Musimy zatem trochę nad nim popracować. W tym celu kliknij prawym przyciskiem myszy wykres znajdujący się po prawej stronie, a następnie wybierz pozycję Formatuj serię danych…. Pojawi się menu, w pozycji Podziel serię według… zmień na Wartość, a w polu Wartości mniejsze niż zmień domyślną wartość z 1,0 na 1,01,  ponieważ Ziemia ma wartość 1, a chcemy żeby ona również znajdowała się na drugim wykresie.

Efekt jest następujący:

Jeśli nie widzisz niektórych etykiet, to znajdują się one pod wykresem. Dodatkowo masz jeszcze do wyboru wykres słupkowy kołowego, który da następujący efekt:

Tomasz Decker is an Excel specialist, skilled in data analysis and financial modeling.